Ứng dụng công nghệ thông tin vào nghề giúp việc nhà
Công nghệ thông tin đã được ứng dụng ở hầu hết các lĩnh vực, nhưng với lĩnh vực như giúp việc nhà thì liệu có khả thi hay không?
Theo dự báo của chính phủ, đến năm 2020 Việt Nam sẽ cần đến 350.000 lao động giúp việc nhà; năm 2015 đã lên đến gần 250.000 người.
Những ngày giáp Tết, nhu cầu thuê người giúp việc càng tăng cao, đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM. Thực ra, nhu cầu đối với dịch vụ này chưa bao giờ hạ nhiệt. Theo Trung tâm Quốc gia Dự báo và Thông tin thị trường lao động, đến năm 2020 Việt Nam sẽ cần đến 350.000 lao động giúp việc nhà; năm 2015 đã lên đến gần 250.000 người. Riêng ở TP.HCM cần 10.000 lao động giúp việc nhà mỗi năm, theo Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và thị trường lao động TP.HCM. Tuy nhiên, hiện Thành phố mới chỉ đáp ứng được 3.000 người, dẫn đến sự thiếu hụt lớn về nguồn cung.
Nghề giúp việc nhà tuy không đòi hỏi chuyên môn cao, nhưng yếu tố thái độ lại quyết định chất lượng dịch vụ. Thế nhưng, thị trường này lại chưa có một cái quy chuẩn cụ thể nào về chất lượng. Hay nói một cách khác, cả người làm việc lẫn người đi thuê vẫn phải dựa vào cảm tính và một chút... may mắn. Một nữ doanh nhân ở quận 3 (không muốn nêu tên) cho biết: “Cuối năm công việc công ty nhiều, tôi thuê một chị họ hàng xa ở dưới quê về phụ chăm sóc nhà cửa. Tôi mất gần một tháng đầu để hướng dẫn sử dụng các thiết bị trong nhà mà chị ấy vẫn chưa quen. Chị ấy lại rất mê phim, cứ đến 8h tối là dừng hết mọi thứ để theo dõi phim, nhiều khi muốn nhờ mà không được”.
Nhận thấy nhu cầu này, ngoài nguồn cung ứng từ các công ty truyền thống, một số nhà đầu tư cũng nhảy vào cung cấp phần mềm ứng dụng điện thoại để người thuê đặt dịch vụ như Viecnha.vn, Taske.me, TKT Maids... “Phải có ai đó kết nối lâu dài những người phụ nữ nhàn rỗi ở nông thôn và những phụ nữ quá bận ở thành thị mà vẫn đảm bảo lợi ích của hai bên”, ông Phan Hồng An, người sáng lập TKT Maids, chia sẻ lý do ông cho ra đời ứng dụng công nghệ di động và mở trung tâm đào tạo người giúp việc theo tiêu chuẩn Singapore tại Hà Nội.
Theo ông An, Việt Nam là thị trường lớn đối với lĩnh vực giúp việc gia đình, trong khi nguồn nhân lực nhàn rỗi thì rất nhiều. Tuy nhiên, thị trường giúp việc ở Việt Nam còn khá mới và chưa chuyên nghiệp được như Singapore hay Philippines.
Theo nghiên cứu của Trung tâm Quốc gia Dự báo và Thông tin thị trường lao động, có đến 42,5% phụ nữ ở các vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa có nhu cầu tìm công việc giúp việc nhà. Mảng đào tạo nghề trong lĩnh vực này cũng khá cao; có 80,7% lao động tiềm năng cho rằng cần dạy kiến thức, kỹ năng cho người lao động; 71% người được hỏi có nhu cầu tham gia các lớp dạy kiến thức, kỹ năng.
TKT Maids là mô hình tích hợp giữa truyền thống và công nghệ. TKT Maids đã chuyển đổi mô hình từ “offline” lên “online”, ban đầu cung cấp dịch vụ giúp việc theo phương thức truyền thống, tư vấn và cung cấp dịch vụ trực tiếp, sau đó ứng dụng công nghệ để mở rộng quy mô. “Việc đi từ offline đảm bảo cho chúng tôi trong việc đưa ra sản phẩm thực tế phù hợp thị trường, ứng dụng công nghệ để hỗ trợ việc quản lý nhân viên số lượng lớn”, ông An cho biết.
Cuối năm 2015, 20% nhân viên Công ty sử dụng ứng dụng đã có chiều hướng tích cực như việc đi trễ từ 30% giảm xuống còn 1%. Hiện tại TKT Maids đang phục vụ 1.000 khách hàng ở Hà Nội. Ứng dụng giúp việc truyền đạt yêu cầu của khách hàng sát sao hơn. Đồng thời từ việc quan sát di chuyển của người lao động sẽ kiểm soát được giờ giấc để nhắc nhở và có tin nhắn cảnh báo về thưởng phạt khi trễ, song song đó họ cũng sẽ gọi điện đến khách hàng để báo lại và xin lỗi.
Theo ông An, mô hình này sẽ góp phần hạn chế tình trạng người lao động “lơ việc”, khi khách hàng gửi phản hồi đánh giá từng lao động về công ty; ai bị khách hàng phản ánh nhiều lần không tốt sẽ bị giảm thu nhập. Ông An cũng cho biết, trong thời gian tới Công ty sẽ tập trung đầu tư các ứng dụng công nghệ để sát sao hơn trong việc giám sát chất lượng bằng ứng dụng di động, giúp khách hàng có thể đánh giá cụ thể hơn. Những thông tin đánh giá sẽ được công khai để cho người lao động và người thuê cùng biết, dựa vào đó phân cấp lao động.
Bên cạnh việc khai thác công nghệ, TKT Maids còn chú trọng vào khâu đào tạo. “Sau khi tìm hiểu thị trường Hà Nội, TKT Maids nhận thấy tại đây vẫn chưa có một trung tâm đào tạo nghề đúng nghĩa, thậm chí các trung tâm xuất khẩu lao động cũng chỉ chủ yếu tập trung vào ngôn ngữ. Tìm hiểu chuẩn mực dịch vụ của một số nước, TKT Maids đã quyết định ứng dụng mô hình tương tự của Singapore, thay vì mô hình đào tạo người lao động trong 6 tháng của Philippines”, ông An nói.
“Ở mô hình này Công ty chịu lỗ chi phí ban đầu để đào tạo, nuôi ăn ở và trả tiền cho người lao động đi học. Về lâu dài, TKT Maids sẽ hướng đến việc gia chủ sẽ trả những khoản học phí cho người lao động như ở Singapore, Malaysia, Hồng Kông”, ông cho biết thêm.
Thực tế, Việt Nam vẫn chưa có những quy định và tiêu chuẩn để thúc đẩy dịch vụ này phát triển. Singapore, chẳng hạn, quy định gia chủ không được bạo hành hoặc bóc lột người lao động, ngay cả việc cho ngủ đất cũng không được chấp nhận. Thậm chí nước này có giới hạn về thuê người giúp việc của gia chủ như thu nhập phải trên 3.000 đô-la Singapore/tháng; người độc thân không được thuê dịch vụ giúp việc và phải trang bị kiến thức sử dụng người giúp việc.
Để thực hiện dự án đào tạo, TKT Maids đã kết hợp với Trung tâm Nghiên cứu Giới, Gia đình và Phát triển Cộng đồng (GFCD) bảo trợ về chuyên môn. TKT Maids cũng lựa chọn những nhân viên giúp việc có kinh nghiệm lâu năm để kết hợp với các giảng viên tham gia hướng dẫn người mới về chuyên môn và nghiệp vụ. Dự kiến trung tâm sẽ đào tạo khoảng 1.000 lao động trong năm đầu tiên; 6 tháng đầu sẽ là thời gian thử nghiệm. Người học sẽ được đào tạo các quy tắc như ứng xử, nội trợ, giặt là, chăm em bé và chăm người già... Chất lượng sẽ do khách hàng kiểm nghiệm và đánh giá.
Dự kiến sau khi ổn định về chất lượng và quản lý, TKT Maids sẽ mở rộng cung cấp dịch vụ tại các thành phố lớn, cụ thể tháng 6 tới sẽ áp dụng tại TP.HCM, sau đó là các thành phố lớn khác trên cả nước.
Vào đầu tháng 1 năm nay, TKT Maids đã nhận được vốn rót của quỹ đầu tư mạo hiểm CyberAgent Ventures (CAV), công ty quản lý các quỹ đầu tư của Tập đoàn Internet Nhật CyberAgent Group (TKT Maids không tiết lộ số tiền được rót). CAV hiện có 11 văn phòng ở 8 quốc gia và vùng lãnh thổ, đầu tư vào các công ty trong lĩnh vực internet và công nghệ. Công ty có mặt tại Việt Nam từ năm 2008 và đã rót vốn vào gần 20 dự án khởi nghiệp như Foody.vn, Tiki.vn... Với số vốn rót này, TKT Maids sẽ có thêm nguồn lực để mở rộng hoạt động.
Ông An cho biết kinh doanh lĩnh vực này cũng có không ít khó khăn. Hiện người lao động vẫn còn tâm lý “thích thì làm, thích thì nghỉ”. Trong khi đó, sự kỳ vọng chất lượng của khách hàng yêu cầu dịch vụ giúp việc theo giờ thì rất cao; người lao động lại không thể bỏ ra nhiều thời gian để được đào tạo đúng tiêu chuẩn.
Theo dự báo của chính phủ, đến năm 2020 Việt Nam sẽ cần đến 350.000 lao động giúp việc nhà; năm 2015 đã lên đến gần 250.000 người.
Những ngày giáp Tết, nhu cầu thuê người giúp việc càng tăng cao, đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM. Thực ra, nhu cầu đối với dịch vụ này chưa bao giờ hạ nhiệt. Theo Trung tâm Quốc gia Dự báo và Thông tin thị trường lao động, đến năm 2020 Việt Nam sẽ cần đến 350.000 lao động giúp việc nhà; năm 2015 đã lên đến gần 250.000 người. Riêng ở TP.HCM cần 10.000 lao động giúp việc nhà mỗi năm, theo Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và thị trường lao động TP.HCM. Tuy nhiên, hiện Thành phố mới chỉ đáp ứng được 3.000 người, dẫn đến sự thiếu hụt lớn về nguồn cung.
Nghề giúp việc nhà tuy không đòi hỏi chuyên môn cao, nhưng yếu tố thái độ lại quyết định chất lượng dịch vụ. Thế nhưng, thị trường này lại chưa có một cái quy chuẩn cụ thể nào về chất lượng. Hay nói một cách khác, cả người làm việc lẫn người đi thuê vẫn phải dựa vào cảm tính và một chút... may mắn. Một nữ doanh nhân ở quận 3 (không muốn nêu tên) cho biết: “Cuối năm công việc công ty nhiều, tôi thuê một chị họ hàng xa ở dưới quê về phụ chăm sóc nhà cửa. Tôi mất gần một tháng đầu để hướng dẫn sử dụng các thiết bị trong nhà mà chị ấy vẫn chưa quen. Chị ấy lại rất mê phim, cứ đến 8h tối là dừng hết mọi thứ để theo dõi phim, nhiều khi muốn nhờ mà không được”.
Nhận thấy nhu cầu này, ngoài nguồn cung ứng từ các công ty truyền thống, một số nhà đầu tư cũng nhảy vào cung cấp phần mềm ứng dụng điện thoại để người thuê đặt dịch vụ như Viecnha.vn, Taske.me, TKT Maids... “Phải có ai đó kết nối lâu dài những người phụ nữ nhàn rỗi ở nông thôn và những phụ nữ quá bận ở thành thị mà vẫn đảm bảo lợi ích của hai bên”, ông Phan Hồng An, người sáng lập TKT Maids, chia sẻ lý do ông cho ra đời ứng dụng công nghệ di động và mở trung tâm đào tạo người giúp việc theo tiêu chuẩn Singapore tại Hà Nội.
Theo ông An, Việt Nam là thị trường lớn đối với lĩnh vực giúp việc gia đình, trong khi nguồn nhân lực nhàn rỗi thì rất nhiều. Tuy nhiên, thị trường giúp việc ở Việt Nam còn khá mới và chưa chuyên nghiệp được như Singapore hay Philippines.
Theo nghiên cứu của Trung tâm Quốc gia Dự báo và Thông tin thị trường lao động, có đến 42,5% phụ nữ ở các vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa có nhu cầu tìm công việc giúp việc nhà. Mảng đào tạo nghề trong lĩnh vực này cũng khá cao; có 80,7% lao động tiềm năng cho rằng cần dạy kiến thức, kỹ năng cho người lao động; 71% người được hỏi có nhu cầu tham gia các lớp dạy kiến thức, kỹ năng.
TKT Maids là mô hình tích hợp giữa truyền thống và công nghệ. TKT Maids đã chuyển đổi mô hình từ “offline” lên “online”, ban đầu cung cấp dịch vụ giúp việc theo phương thức truyền thống, tư vấn và cung cấp dịch vụ trực tiếp, sau đó ứng dụng công nghệ để mở rộng quy mô. “Việc đi từ offline đảm bảo cho chúng tôi trong việc đưa ra sản phẩm thực tế phù hợp thị trường, ứng dụng công nghệ để hỗ trợ việc quản lý nhân viên số lượng lớn”, ông An cho biết.
Cuối năm 2015, 20% nhân viên Công ty sử dụng ứng dụng đã có chiều hướng tích cực như việc đi trễ từ 30% giảm xuống còn 1%. Hiện tại TKT Maids đang phục vụ 1.000 khách hàng ở Hà Nội. Ứng dụng giúp việc truyền đạt yêu cầu của khách hàng sát sao hơn. Đồng thời từ việc quan sát di chuyển của người lao động sẽ kiểm soát được giờ giấc để nhắc nhở và có tin nhắn cảnh báo về thưởng phạt khi trễ, song song đó họ cũng sẽ gọi điện đến khách hàng để báo lại và xin lỗi.
Theo ông An, mô hình này sẽ góp phần hạn chế tình trạng người lao động “lơ việc”, khi khách hàng gửi phản hồi đánh giá từng lao động về công ty; ai bị khách hàng phản ánh nhiều lần không tốt sẽ bị giảm thu nhập. Ông An cũng cho biết, trong thời gian tới Công ty sẽ tập trung đầu tư các ứng dụng công nghệ để sát sao hơn trong việc giám sát chất lượng bằng ứng dụng di động, giúp khách hàng có thể đánh giá cụ thể hơn. Những thông tin đánh giá sẽ được công khai để cho người lao động và người thuê cùng biết, dựa vào đó phân cấp lao động.
Bên cạnh việc khai thác công nghệ, TKT Maids còn chú trọng vào khâu đào tạo. “Sau khi tìm hiểu thị trường Hà Nội, TKT Maids nhận thấy tại đây vẫn chưa có một trung tâm đào tạo nghề đúng nghĩa, thậm chí các trung tâm xuất khẩu lao động cũng chỉ chủ yếu tập trung vào ngôn ngữ. Tìm hiểu chuẩn mực dịch vụ của một số nước, TKT Maids đã quyết định ứng dụng mô hình tương tự của Singapore, thay vì mô hình đào tạo người lao động trong 6 tháng của Philippines”, ông An nói.
“Ở mô hình này Công ty chịu lỗ chi phí ban đầu để đào tạo, nuôi ăn ở và trả tiền cho người lao động đi học. Về lâu dài, TKT Maids sẽ hướng đến việc gia chủ sẽ trả những khoản học phí cho người lao động như ở Singapore, Malaysia, Hồng Kông”, ông cho biết thêm.
Thực tế, Việt Nam vẫn chưa có những quy định và tiêu chuẩn để thúc đẩy dịch vụ này phát triển. Singapore, chẳng hạn, quy định gia chủ không được bạo hành hoặc bóc lột người lao động, ngay cả việc cho ngủ đất cũng không được chấp nhận. Thậm chí nước này có giới hạn về thuê người giúp việc của gia chủ như thu nhập phải trên 3.000 đô-la Singapore/tháng; người độc thân không được thuê dịch vụ giúp việc và phải trang bị kiến thức sử dụng người giúp việc.
Để thực hiện dự án đào tạo, TKT Maids đã kết hợp với Trung tâm Nghiên cứu Giới, Gia đình và Phát triển Cộng đồng (GFCD) bảo trợ về chuyên môn. TKT Maids cũng lựa chọn những nhân viên giúp việc có kinh nghiệm lâu năm để kết hợp với các giảng viên tham gia hướng dẫn người mới về chuyên môn và nghiệp vụ. Dự kiến trung tâm sẽ đào tạo khoảng 1.000 lao động trong năm đầu tiên; 6 tháng đầu sẽ là thời gian thử nghiệm. Người học sẽ được đào tạo các quy tắc như ứng xử, nội trợ, giặt là, chăm em bé và chăm người già... Chất lượng sẽ do khách hàng kiểm nghiệm và đánh giá.
Dự kiến sau khi ổn định về chất lượng và quản lý, TKT Maids sẽ mở rộng cung cấp dịch vụ tại các thành phố lớn, cụ thể tháng 6 tới sẽ áp dụng tại TP.HCM, sau đó là các thành phố lớn khác trên cả nước.
Vào đầu tháng 1 năm nay, TKT Maids đã nhận được vốn rót của quỹ đầu tư mạo hiểm CyberAgent Ventures (CAV), công ty quản lý các quỹ đầu tư của Tập đoàn Internet Nhật CyberAgent Group (TKT Maids không tiết lộ số tiền được rót). CAV hiện có 11 văn phòng ở 8 quốc gia và vùng lãnh thổ, đầu tư vào các công ty trong lĩnh vực internet và công nghệ. Công ty có mặt tại Việt Nam từ năm 2008 và đã rót vốn vào gần 20 dự án khởi nghiệp như Foody.vn, Tiki.vn... Với số vốn rót này, TKT Maids sẽ có thêm nguồn lực để mở rộng hoạt động.
Ông An cho biết kinh doanh lĩnh vực này cũng có không ít khó khăn. Hiện người lao động vẫn còn tâm lý “thích thì làm, thích thì nghỉ”. Trong khi đó, sự kỳ vọng chất lượng của khách hàng yêu cầu dịch vụ giúp việc theo giờ thì rất cao; người lao động lại không thể bỏ ra nhiều thời gian để được đào tạo đúng tiêu chuẩn.
Nhận xét
Đăng nhận xét